ธาตุฝุ่น

ธาตุฝุ่น ทาดฝุ่น พะทาดฝุ่น พระธาตุฝุ่น วัดพระธาตุฝุ่น มีอยู่หลายที่หลายแห่ง นับตั้งแต่ภาคเหนือของลาว แขวงเชียงขวาง เวียงจันทน์ จนมาถึงภาคอีสานของไทยมีหลายที่ ทั้งหมดทั้งมวลเกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา พระธาตุฝุ่นมีที่ไหนบ้าง

1.พระธาตุฝุ่น ที่อำเภอทรายมูล
ตั้งอยู่กลางป่าห่างจากบ้านทรายมูลไปทางทิศตะวันตกประมาณ 3 กิโลเมตร อยู่ในเขตอำเภอทรายมูล พระธาตุฝุ่นเป็นเจดีย์เก่าแก่ อยู่ในสภาพพังทลายไปมาก ชาวบ้านได้สร้างอาคารมุงหลังคาคลุมเอาไว้ พร้อมทั้งได้สร้างพระพุทธรูปปูนปั้น ขนาดหน้าตักกว้าง 1 เมตรเศษ ประดิษฐานไว้ทางด้านตะวันตกขององค์พระธาตุ เพื่อเป็นที่สักการบูชา ต่อมาได้มีการสร้างพระเจดีย์องค์ใหม่ขึ้นแทน ตั้งอยู่ห่างจากพระธาตุเก่าประมาณ 9 เมตร ประวัติความเป็นมาที่เล่าสืบกันมาประมวลได้ว่า เมื่อชาวบ้านทรายมูลอพยพมาจากเวียงจันทน์ ก่อนอพยพ หัวหน้าผู้นำชาวบ้านได้ให้ทุกคนขุดเอาดินตรงที่ฝังสายรก (ภาษาอีสานเรียก สายแฮ) คือดินจากบ้านเกิดคนละ 1 กำมือ เอาผ้าขาวห่อนำติดตัวมาด้วยทุกคน เพื่อให้แม่พระธรณีจากบ้านเกิดช่วยคุ้มครอง ดูแลตลอดเวลาการเดินทาง เมื่อเดินทางมาถึงจุดที่เหมาะสมที่จะตั้งชุมชนแห่งใหม่ คือบริเวณทิศตะวันออกเฉียงใต้ของพระธาตุแห่งนี้ จึงให้ทุกคนเอาดินที่นำติดตัวมา กองรวมกันแล้วสร้างเจดีย์ครอบไว้ เพื่อเป็นการรำลึกถึงแม่พระธรณีบ้านเกิด จัดให้มีการสักการบูชาเป็นประจำทุกปี ดินที่ทุกคนนำมานั้นเรียกว่าดินฝุ่น พระเจดีย์ที่สร้างขึ้นจึงเรียกว่าพระธาตุดินฝุ่น ต่อมาชื่อได้กร่อนไปเป็นพระธาตุฝุ่น ส่วนคำว่าดินฝุ่นนั้นรวมกันเรียกว่า ทรายมูล คือเป็นดินทรายอันเป็นมรดกจากบ้านเดิม ตั้งชื่อว่า บ้านทรายมูล
2.ทาดฝุ่น เมืองคูน เเขวงเชียงขวาง เมืองคูน หรือเมืองเชียงขวางเก่า เป็นเมืองสำคัญของชาวพวน พระธาตุทีสำคัญที่สุดประจำเมืองคูนได้แก่ธาตุดำหรือธาตุฝุ่น ซึ่งเมื่อชาวพวนได้ย้ายถิ่นฐานไปในที่ต่างๆก็มักจำลองพระธาตุองค์นี้ในบ้ายเมืองของตนด้วย

3.พระธาตุฝุ่น สว่างแดนดิน สกลนคร (หลวงตาเลื่อน)ตำบล หนองหลวง อำเภอ สว่างแดนดิน สกลนคร
"เจดีย์พระธาตุฝุ่น" เป็นพระธาตุซากโบราณ
ก่อนที่จะก่อตั้งวัดเมื่อเกือบร้อยปีก่อน 
และว่ากันว่าพระเจดีย์ธาตุฝุ่นนี้
ได้สร้างไว้ตั้งแต่เมื่อปี พ.ศ. 9 
(หลังจากพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน 9 ปี)

ซึ่งเหตุที่เรียกว่าพระธาตุฝุ่น 
ก็แปลว่า "ขี้เถ้า" หรือ "เถ้าอังคาร"
ที่ถวายเพลิงสรีระพระพุทธเจ้า 
แล้วจึงถูกอัญเชิญมาไว้ ณ สถานที่แห่งนี้ 

ซึ่งเป็นที่น่าเสียดายในส่วนที่ว่า
พระธาตุนี้เก่าแก่มาก
จนถึงไม่สามารถสืบค้นที่มาที่ชัดเจนได้
จึงได้แต่อาศัยชาวบ้านในแถบพื้นที่
เรียกต่อ ๆ กันมาว่า "ธาตุฝุ่น"  
ที่มา:https://timeline.line.me/post/_dQdC70OcArz-MfOiMRey_8eVfjMYUZvbCdIRrBM/1151626808510063451

4.พระธาตุฝุ่น ตั้งอยู่ทาง ทิศตะวันออกเฉียงใต้ขององค์พระธาตุพนม ภายในกำแพงแก้วชั้นที่ 2 (บรรจุเศษอิฐ เศษปูน ไคลพระธาตุ ของพระธาตุพนมองค์เดิม) พ.ศ. 2444 พระอุปัชฌาย์มหาโชติ วัดบูรพา เมืองอุบลฯ พร้อมทั้งพระอาจารย์มัน ภูริทัต พระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล กับคณะเดินธุดงค์มาพักจำพรรษาอยู่บริเวณพระธาตุพนม ท่านอาจารย์ทั้ง 3 ท่านเห็นว่าองค์พระธาตุหมองคล้ำคร่ำคร่า ควรจะทำการบูรณะให้สวยงาม ก็เห็นพ้องกันว่ามีแต่ พระครูอุดรพิทักษ์คณเดช (หลวงปู่รอด) แห่งวัดทุ่งศรีเมืองเท่านั้น ที่จะมีความสามารถบูรณะได้สำเร็จ จึงได้เรียกหัวหน้าญาติโยมชาวพระธาตุพนมมาแนะนำให้ไปนิมนต์หลวงปู่รอดมา เพื่อทำการบูรณปฏิสังขรณ์ ชาวบ้านจึงได้นำหนังสือของพระอาจารย์ทั้งสามไปนิมนต์หลวงปู่รอด ท่านก็ได้รับปากและมาช่วยบูรณะองค์พระธาตุพนมได้สำเร็จ โดยมีชาวบ้านและชาวลาวหลั่งไหลกันมาทั่วสารทิศ มาช่วยกันทำงานประมาณ 2 เดือนก็สำเร็จและมีการฉลองเป็นงานใหญ่ นับว่าเป็นงานปฏิสังขรณ์ชิ้นสำคัญที่ต้องจดจารึกไว้ในการบูรณะองค์พระธาตุพนม นอกจากนี้ได้นำชาวบ้านมาบูรณะชำระพระธาตุใหม่ ถือสะทาย ประดับแก้ว ปูลานพระธาตุชั้นใน เมื่อปี พ.ศ.2444 ในรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ในคณของพระครูวิโรจน์มีสามเณรร่วมบูรณะชื่อ สามเณรคำหมา แสงงาม (ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ช่างแกะปั้น ปี พ.ศ.2529)และสามเณรโพธิ์ ส่งศรี (ศิลปินผู้ริเริ่มงานประเพณีแห่เทียนพรรษา ของจังหวัดอุบลราชธานี

5.วัดทาดฝุ่น เวียงจันทน์ 

ถนนดงพระลาน จะพบซุ้มประตูวัดที่สวยงาม วัดธาตุฝุ่นอาจไม่มีความสนใจในแง่ของประวัติศาสตร์ เนื่องจากเป็นวัดที่เพิ่งก่อสร้างใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2538 ด้วยเงินบริจาคของผู้มีจิตศรัทธาในพุทธศาสนาชาวฝรั่งเศส ชื่อ นาย ปาสคาล โกเยอร์ มูลค่าสูงถึง 950,000 U$ ด้วยต้องการรักษาเอกลักษณ์ของวัดโดยใช้เครื่องมือและวัสดุก่อสร้างใหม่ แต่คงแบบสอบสถาปัตยกรรมลาวแท้ มีการก่อสร้างอุโบสถ (คนลาวเรียก “สิม”) ที่ใหญ่โต ตามซุ้มประตู หน้าต่าง มีลายแกะสลักปูนปั้นเรื่องราวพุทธประวัติตามความเชื่อของลาวที่วิจิตรสวยงาม ด้านหลังยังมีพระธาตุเก่าแก่ที่เชื่อว่าเป็น พระธาตุของพระอรหันต์ (เมืองหลวงพระบาง)

6.วัดทาด “วัดธาตุฝุ่นสันติธรรมวราราม” จำปาสัก

7.วัดธาตุฝุ่น บ้านน้อยใต้ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม เป็นวัดสร้างใหม่ พระธาตุฝุ่น สร้างจากศิลาแลงที่กองเป็นรูปทรงกรวย บนยอดศิลาแลงมีพระพุทธรูปประดิษฐานหลายองค์ สถานที่ตั้งของวัดธาตุฝุ่น อยู่ท้ายหมู่บ้านอัมพร 1 ลึกเข้าไป 250 เมตร จาก ถนนบายพาส ( นครพนม - ธาตุพนม )